et al ruim vijftig jaar kloppend hart van de Efteling is het Sprookjesbos in Marerijk. Een Efteling zonder Sprookjesbos is als een lente zonder krokusjes, als cola zonder prik, als Olaf zonder “Fantastisch”, als Ton zonder sigaret of als Grimm zonder ‘Er was eens’; eenvoudigweg onvoorstelbaar dus. En net zo goed als een Efteling zonder Sprookjesbos ondenkbaar is, is het bos dat ook zonder haar beroemdste inwoners; Langnek die altijd spiedend de horizon afzoekt, Hans in het hok van het snoephuisje, De kikkerband in het Indische oerwoud, de Koningszonen op het Herautenplein of Sneeuwwitje in haar stille en met droefheid gevulde grot.

Het Sprookjesbos biedt ook plaats aan minder bekende inwoners. Lang niet iedereen kent het eekhoorntje op het dak van de Zeven Geitjes, de vogel in de kooi op het Herautenplein, de raaf in het kasteeltje van de Stiefmoeder of de vleermuis van Repelsteeltje. Ze vallen niet zo op, maar zijn er weldegelijk. Samen maken ze het Sprookjesbos tot de sfeervolle, gedetailleerde en wonderlijke omgeving die zo velen al generaties lang in hun hart sluiten. Een omgeving waarin steeds weer opnieuw de wereld van het sprookje ontdekt kan worden. Als een prentenboek, maar dan één waar je wél doorheen kunt lopen.

Onbekend, en daardoor misschien onterecht ook een beetje onbemind, is ook “In de Noordpool”, het kleine stenen gebouwtje dat aan de Sprookjesbos-route ligt tussen het huisje van de grootmoeder van Roodkapje en de Rode Schoentjes. Menig bezoeker loopt er langs, werpt een blik op de trotse Boekanier Gijs en wandelt verder op weg naar de Rode Schoentjes die Peter Reijnders in 1953 definitief tot leven bracht. In de Noordpool is zo’n typisch gebouwtje dat de Efteling vormgeeft, zonder dat het voor bezoekers direct een functie heeft. Vergelijkbaar met het prachtige bouwsel met geknikte daklijn aan het Anton Pieckplein, of de door Ton van de Ven ontworpen gevelgebouwtjes van de Halve Maen.

Wanneer precies “In de Noordpool” gebouwd is, is ons niet bekend. Maar zeer waarschijnlijk staat het gebouwtje hier al vanaf de vroege jaren vijftig. Misschien werd het zelfs wel neergezet tegelijk met de bouw van de eerste sprookjes. We vermoeden dat alhier al voor de komst van het horecapunt “Kogeloog”, tegenover die grote man met zijn lange nek, versnaperingen van velerlei aard te koop waren. Wellicht ook, gezien de naam, ijs. Natuurlijk was dat nog geen soft- of Pardoesijs. Wellicht schraapijs met Exota-siroop? Of toch gewoon louter koffie en gevulde amandelkoek of Brabantse Boterrondjes?

Op de plattegrond van het park van het jaar 1966 zien we “In de Noordpool” in elk geval aangegeven als “consumptieverkoop”. De omgeving was toen natuurlijk anders; het bos was minder hoog maar dichter, en de luidruchtige kogelregen van de boekanier bleef bezoekers van het rustige bos bespaart. De opvallende telg van het Gijzengeslacht bevindt zich namelijk pas vanaf 1973 in deze hoek. We mogen aannemen dat “In de Noordpool” toen nog open was, want Gijzen werden natuurlijk geplaatst met het oog op afvalverwerking, en zijn over het algemeen geassocieerd met een nabijgelegen horecapunt. Het moet een gezellig hoekje geweest zijn, daar bij die wat afstandelijke maar bijzonder fraaie Gijs en het door hem streng bewaakte winkeltje.

In de loop der jaren verdwijnt “In de Noordpool” echter van de plattegronden. Het was wellicht ook wel wat veel: twee horecapunten vlak bij elkaar op de Sprookjesbos-route, en Kogeloog heeft met zijn overdekte galerij met zitplaatsen en uitzicht op de beroemdste bewoner van het bos, natuurlijk wel een pré. Wanneer de Noordpool de luiken definitief sloot is wederom zo’n Efteling-raadsel, maar we mogen aannemen dat het ergens in de tweede helft van de jaren zeventig is geweest. Het WWCW-team heeft in elk geval geen enkele herinnering van een geopend horecapunt op deze locatie. Gelukkig bleef het gebouwtje wel, evenals de bijzonder fraaie Gijs. Een beetje ontdaan van zijn taak als papierversamelaer, maar ach, dat schiet de zeeman toch steeds maar woest weer het bos in.

De Efteling zou natuurlijk de Efteling niet zijn als er echter niet van tijd tot tijd wat zou gebeuren met een leegstaand huisje. Gebouwen veranderen van functie, krijgen nieuwe namen of verdwijnen compleet uit het park. En ja hoor: ook “In de Noordpool” mag zich de laatste jaren weer verheugen in wat aandacht. Werd aan het begin van het seizoen 2000 het huisje al netjes onderhouden (met o.a. een kundige schilderbeurt voor het prachtige logobord), later in dat jaar werd er zelfs ín het gebouw wat geprutst. En zowaar, wat schiep onze verbazing? Er was vanaf toen ook regelmatig wat geroezemoes en drinkgelach te horen in het huisje! Wie tegenwoordig goed luistert naar dit rumoer (want anno 2003 is het er nog steeds), en aan de klik van de deur draait, zal merken dat de jolige lui in “In de Noordpool” dan direct opschrikken en iets in de trant van “Er is iemand aan de deur!” zeggen. Een leuk effect, dat past in het rijtje Sprookjesbos-geintjes waar ook de heksenbezem en rodelende kabouters in de buurt van Draak Lichtgeraakt bij horen.

Dat ook de Sprookjesbos-bewoners zelf de Noordpool waarderen als gebouwtje bleek overigens reeds in het jaar 1999. Kabouters hielden aldaar toen namelijk elke zaterdag in de maand oktober een “Kabouter-Tuinspreekuur”, waar bezoekers terecht konden voor vragen met betrekking tot planten en tuinonderhoud. Natuurlijk werd de Noordpool niet écht bemand door de kleine baardige tuinkenners zelf (deze worden immers toch door slechts een kleine groep gelovende mensen gezien), maar hun kundige, groenbevingerde, menselijke gezanten van de Tuindienst adviseerden de bezoekers vrijwel net zo goed. Sinds jaren werd de Noordpool weer eens écht gebruikt, en dat was toch wel een erg plezierig gezicht. Het tuinspreekuur lijkt overigens in de lente van 2003 terug te keren. Of het wederom een plaatsje zal vinden in de Noordpool is nog niet zeker, maar dat zit er natuurlijk wel in.

In de Noordpool kan hoog scoren in de “Miss Pieck”-verkiezingen voor bouwsels in het park. De kleurstellingen, het geweldige stucwerk, het logobord (met ijsbergen, -beren en een machtig groot schip), de donkere luiken, het prachtige lantaarntje aan de muur en het bemoste dak dragen hier allemaal aan bij. Geen purist, hoe fundamentalistisch ook in zijn of haar Pieck-adoratie, klaagt over dit kleine leuke huisje dat al zovelen miljoenen onopmerkzame bezoekers aan zich voorbij zag trekken. Een komen en gaan van ouders, hun kinderen, en kinders-kinderen. Jaar in, jaar uit, elke keer opnieuw. Een nieuwe bestemming voor het ijzige horecapuntje is natuurlijk aardig, maar horeca op deze plaats is, laten we eerlijk zijn, vast geen lang leven beschoren. Daarvoor ligt het simpelweg niet erg gunstig. En ach, ook een gesloten Noordpool, compleet met vreemde lallende brinkenbroeders is een prachtig decor. Als we dan van tijd tot tijd even binnen mogen gluren bij een Kabouter-Tuinspeekuur is elk Efteling-liefhebbershart blij ende tevree.

Periode ±1955-±1978  Categorie balie  Reden voor sluiting overbodig geworden  Dichtsbijzijnde toiletten Kleine Boodschap

 

In de legenda van deze kaart uit 1966 vinden we: 6 – Consumptieverkoop	Inmiddels dertig jaarrr roept hij al: ‘Papier, daarrr!'	Tsja.. zo krijg je natuurlijk nooit een klant, met zo’n luid knallend kanon voor de deur!
“Aan deuren luisteren is een lelijk iets! Maar met een jubileumboek onder je arm mag het… vooruit!”	Deze keer een bescheiden lampje, omdat de pracht ervan deze keer geen mislukte thematisering hoeft te compenseren.	Ware Tuinkabouters, maar dan van de Pieckse ondersoort, adviseren via de Noordpool het publiek.