Was het u reeds bekend dat...
...de muur links van de
Prinsenpoort op een zonnige dag in
oktober 2000, terwijl vakantie-medewerkers
bezig waren de klimop te verwijderen, in elkaar stortte? De
muur is in allerijl binnen een week weer opgebouwd.
...het wapenschild op de
Prinsenpoort, met de drie hamers en drie hoorns, dat van de
gemeente Loon op Zand is? Kaatsheuvel valt onder deze
gemeente. Het gemeentewapen was vroeger het wapenschild van
de graven van Horne, vandaar de drie hoorns. De drie
schoenmakers-hamers werden later
toegevoegd en verwijzen naar de schoenmakers-traditie
in de streek.
...de Prinsenpoort op meerdere
plaatsen in de Efteling voorkomt? Zo zien we de poort op de
tekening van de Bibbelebontse berg in het Efteling-museum en
in het Diorama. De poort was in 1952 overigens nog de
uitgang van het Sprookjesbos. |
Het
plein is even oud als de Efteling zelf. Het pittoreske plein
heette echter niet vanaf het begin al het “Herautenplein”;
Anton Pieck en Peter Reijnders noemden het eerst het
"Kasteelplein" en zo werd het ook genoemd op de oudste
plattegronden van het Sprookjesbos. De naam "Herautenplein"
is in de loop der jaren ontstaan, door bezoekers en
medewerkers die de klaroenblazende versteende prinsen van De
Magische Klok verwarden met herauten en naar het plein
gingen verwijzen als "het plein met de herauten". Anton
Pieck zelf lijkt midden jaren zestig al “om” te zijn gegaan
naar deze naam, want op zijn ontwerpen voor onder andere Opa
Gijs duikt al de commentaartekst “Voor Herautenplein” op. De
naam verscheen echter pas voor het eerst op de plattegrond
van de Efteling in 1984.
|
Henny Knoet
Die plattegrond was getekend door Henny Knoet, een man die
we een beetje kunnen beschouwen als de "stiefvader" van het
Herautenplein. Het was Henny Knoet die in het begin van de
jaren tachtig voor de dag kwam met het plan om het plein om
te vormen tot het centrale plein van het Sprookjesbos. Het
Herautenplein anno 1952 was vrij leeg: de grot van
Sneeuwwitje met de duiventil van Genoveva prijkte aan één
kant van het plein, in het midden stond de Kikkerfontein en
aan
het
eind was de Prinsenpoort, met in de hoek De Magische Klok.
Van Opa Gijs was nog geen sprake, van de herberg van
Tafeltje dek je of het kasteeltje van de stiefmoeder van
Sneeuwwitje al evenmin.
Het plan dat Henny Knoet in het begin van de jaren tachtig
opzette om het Herautenplein te renoveren was een
drie-fasen-plan en moest een oplossing bieden voor drie
problemen. Ten eerste was er het probleem van de groenrand
achter het plein. Deze rand was te transparant, waardoor
bezoekers geparkeerde auto's op het parkeerterrein door het
groen heen konden zien. Dit verstoorde de sprookjessfeer op
het plein veel te sterk. Ten tweede was er het probleem van
het duivenvoer, dat bezoekers konden kopen bij het winkeltje
naast Opa Gijs en dat veelal in de perken rond de
Kikkerfontein terecht kwam, wat voor de groenhagen op het
plein niet goed was. Het grootste probleem was echter het
Sprookjesmuseum, dat elementen uit twee sprookjes die elders
in het park aanwezig waren uit zijn context haalde. De
knuppel van “Tafeltje dek je, ezeltje strek je” hing zonder
veel verdere uitleg aan de muur van dit museum, terwijl de
ezel uit het sprookje in de speeltuin bij Het Witte Paard
stond. Bovendien waren in het museum ook de giftige appel en
de toverspiegel van de stiefmoeder van Sneeuwwitje te zien,
terwijl het sprookje zelf aan de andere kant van het
Herautenplein werd uitgebeeld.
|
Uitvoering van het drie fasen plan
Henny Knoet ging aan het werk. In een eerste fase moest
Ezeltje Strek Je naar het Herautenplein worden verhuisd. Dat
gebeurde in 1984. Fase twee van het plan, de bouw van de
herberg van Tafeltje dek je en het kasteel van de
stiefmoeder van Sneeuwwitje, was oorspronkelijk voor seizoen
1986 gepland, maar dit werd uiteindelijk uitgesteld tot in
1999. De knuppel verdween van de muur van het
Sprookjesmuseum en kreeg een plaats in de hal van de
herberg, de galerij met de toverspiegel in het
Sprookjesmuseum werd afgesloten en een heel nieuwe
toverspiegel verrees in een door Knoet ontworpen kasteeltje.
Vreemd genoeg bleef de giftige appel wel nog achter in het
Sprookjesmuseum, zodat er een tijd lang twee giftige appels
in het Sprookjesbos terug te vinden waren: de appel in het
kabinet in het museum en de appel in de mand op de trappen
van de rechtertoren van het kasteeltje. Met de ombouw van
het Sprookjesmuseum naar Maxi-fotostudio was dit laatste
probleem natuurlijk ook de wereld uit.
De manier waarop de sprookjes in 1999 werden uitgevoerd is
in feite niet zo gek veel anders dan in Knoets
oorspronkelijke ontwerp uit de jaren tachtig. "Dat heeft te
maken met de sfeer en de maatvoering van het Herautenplein,"
ligt de ontwerper in een interview toe, "en die zijn niet
wezenlijk veranderd. Door de toevoeging van de herberg en
het kasteel, wordt deze historische plaats in het
Sprookjesbos iets om meer dan ooit trots op te zijn."
De derde fase van Henny Knoets plan is nooit uitgevoerd. In
de jaren tachtig ontwierp Knoet een duivenvoerautomaat in
Efteling-stijl, die vlakbij Ezeltje strek je een plaats had
moeten krijgen. Maar omdat sinds 2000 de gekleurde duiven
van Genoveva — na protest van steeds meer bezoekers die het
verven van de duiven dieronvriendelijk vonden en het opraken
van de speciale hiervoor gebruikte spiritusbeits — niet
langer gekleurd worden, ziet het er naar uit dat dit plan
niet meer zal worden gerealiseerd. Zo opvallend zijn de
duiven immers niet meer, waardoor het duiven voeren niet
zo’n storm meer loopt.
Dat de herberg, het kasteel en de duivenvoerautomaat
alledrie oorspronkelijk al in 1986 gerealiseerd zouden
worden, is duidelijk te zien aan de eerste plattegrond die
de Efteling dat jaar uitbracht, waarop de drie nieuwigheden
op het Herautenplein al waren ingetekend. Toen op het
laatste moment afgezien werd van de plannen, bracht de
Efteling een nieuwe plattegrond uit, waarop de herberg en
het kasteeltje gewist waren. Om onbekende redenen werd de
duivenvoerautomaat echter niet van de plattegrond verwijderd
en staat hij tot op vandaag de dag nog steeds op de
plattegrond die van tijd tot tijd opnieuw wordt uitgebracht,
zowel los als bij het fotosouvenirboekje.
Ook in 2000 werd op het Herautenplein druk verbouwd. Het
kleine snoepwinkeltje werd uitgebreid tot een heuse
bakkerij, de Kleyne Klaroen, met een overdekt terrasje en
overal werd op het plein vaste verlichting aangebracht (de
sfeervolle “galgvormige” lantaarns die op het plein te
vinden zijn, zijn ook pas in dit jaar geplaatst). Door al
deze veranderingen veranderde het uitzicht van het
Herautenplein in twee jaar bijna totaal, maar Henny Knoet
verdient een pluim omdat hij erin geslaagd is dit op zo'n
manier te hebben kunnen voltooien dat het sfeervolste plein
van de Efteling er nog sfeervoller op geworden is. De
toevoegingen zien eruit alsof ze al altijd deel hebben
uitgemaakt van het plein, en dat is een grote verdienste.
|