|
|
Op de
Wensbron, een in de bloemrijke omgeving van de
Gondoletta gelegen bron waar met een muntje
tegelijk een wens en een donatie aan Wereldkinderen
gedaan kan worden, staat een erg mooi beeld dat
duidelijk de hand van Anton Pieck verraadt. Maar is het
wel alléén de hand van Pieck die dit creëerde? Een
geschubde vis, met gewelfde vinnen, draagt op zijn rug
een vreemd soort wezentje —een
Droomvlucht bosgeestje haast— en steekt fier de staart in
de lucht. Het staat hier sinds 1985, toen de bron op 21
mei koninklijk in gebruik genomen werd door prinses
Juliana. Samen met Anton Pieck wierp zij toen de eerste
munt in de put.Wie het in bronskleur uitgevoerde beeld
wat beter in ogenschouw neemt, ziet al snel wat vreemde
zaken. Want waarom zit er een metalen gaaswerkje in de
mond van dat wezentje? Waarom wijst hij met zijn vinger
naar de bek van de vis? En waarom heeft die vis
eigenlijk zo’n grote bek?
 |
 |
|
Efteling-kenners weten vaak het
antwoord wel op zulke vragen. We hebben
hier te maken met tastbare
Efteling-geschiedenis; een voormalige
Holle Bolle Gijs. En een hele
bijzondere, dat ook. Lang voor een
enclave van Inca, Maya en Chimu-cultuur
het huidige
Anderrijk kwam verrijken en de
woeste bergrivier de
Piraña bevaarbaar werd verklaard
door de schoonzoon van Juliana, meester
Pieter van Vollenhoven, stond het beeld
op het grote plein bij de toenmalige
Kano- en Roeivijvers. Zonder vijvertje
om zich heen, maar op dezelfde sokkel.
Visje Gijs deed hier dienst als Holle
Bolle Gijs. De figuur op de rug van de
vis stotterde zenuwachtig
"Pa-p-p-p-papier hier!" en de vis sprak
vervolgens met een sinistere hijgerige
diepzeestem: "Dánk-je-wellll!". De
geluidsopname waarover het WWCW
beschikt, en die op deze pagina te
beluisteren is, is helaas van matige
kwaliteit.
Visje Gijs bediende de omgeving van de
Kano- en Roeivijvers als papierslikker
van 1970 tot 1982. Anton Pieck ontwierp
voor deze locatie eerst alleen een vis
zonder berijder; waarschijnlijk bewust
heel anders van uitstraling —door de
toepassing van bronstinten— dan de
familie Gijs die in het Sprookjesbos en
bij de Speeltuin zijn plek had gevonden.
Visje Gijs was immers bedoeld voor het
parkachtige deel van de Efteling, waar
in die tijd water, gras en bomen nog de
belangrijkste attractie vormden. Veel
meer dan de andere Gijzen is hij gewoon
een beeld en geen karakter. Anton Pieck
kwam tot zijn vis op basis van een idee
van Peter Reijnders voor een zeemeermin
met vier papierslokkende vissen
eromheen, langzaam roterend en wel. Hij
vertaalde dit groteske plan eerst tot
een eveneens nog groots opgezet idee
voor een kabouter op een sokkel met
daarbij de vier vissen, maar bracht het
later terug tot alleen een fraaie vis.
Het was echter niet Anton Pieck, maar
Ton van de Ven die tekende voor het
uiteindelijke ontwerp zoals we dat ook
vandaag nog uitgevoerd kunnen zien in
het park. Hij nam de tekening van de Vis
van Pieck, plaatste op diens rug een
kobold op basis van het aangepaste
"kabouter-met-vier-vissen" idee van
Pieck, en ja: Visje Gijs was geboren.
Het is hiermee een van de vroegste
ontwerpen van Ton van de Ven in het
park.
Ton van de Ven zou het "beeld"-concept
op deze locatie hergebruiken in 1983.
 |
 |
 |
|
Hoewel de vis het papier slikte,
is de vreemde waterkabouter het
interessantst |
Net als de Boekanier heeft Visje
Gijs een (bescheiden)
stripcarriére, in Suske en
Wiske en de Efteling
Elfjes |
Visje Gijs op zijn oude stek,
een foto uit het
souvenirfotoboekje van 1972 |
Visje Gijs verdween in 1982 in het
depot toen de omgeving flink op de schop
ging voor de komst van de Piraña. Bij de
strakke, in terra-kleuren gehulde
vormgeving van het eveneens door Ton van de Ven
ontworpen tempelcomplex en -plein zou
hij beslist gedetoneerd hebben. Ton
begreep dit, en ontwierp als vervanger
Inca Gijs.
Ook een beeld, maar van een heel andere
orde. Waarschijnlijk is het aan de
bijzonder hoge kwaliteit van het
oorspronkelijke ontwerp voor Visje
Gijs te danken dat een tweede leven
mogelijk was als decoratie op de
Wensbron. Het geluid van Visje Gijs is
helaas nooit op een muziekalbum van de
Efteling verschenen. Tot op heden is hij
de enige papierslikkende Gijs die
definitief buiten gebruik is gesteld.
Visje Gijs is net als
Boekanier
Gijs te vinden in de strip Suske en
Wiske – De Efteling-elfjes uit 1978. In
tegenstelling tot de zeeman uit het
Sprookjesbos heeft de vis echter geen
sprekende rol, maar doet slechts in één
plaatje dienst als pieckeriaans
decorstuk, maar met een vleugje vroege
Ton. |
 |
|
 |