De Efteling is het enige
prentenboek ter wereld waar je doorheen kunt lopen. Je
ziet, je hoort, je zou de wonderlijke vertelsels zelfs aan
kunnen raken. Jammer alleen dat zoveel projecten er nooit het
levenslicht zagen. Maar in dit geschiedenisoverzicht wel. Elk
jaartal is een stukje verhaal om zo het hele verhaal voor altijd
te onthouden.
Op basis van slechts enkele schetsen heeft Ton van de Ven de
directie ervan weten te overtuigen dat de Efteling
Droomvlucht moet bouwen, het mooiste wat de Efteling ooit is
overkomen. Om te vieren dat het park veertig jaar bestaat
presenteert de Efteling in het nieuwe jaar deze bijzondere
attractie aan het publiek.
In de rit, waarin met een ingenieus transportsysteem het
gevoel van zweven uit een droom wordt nagebootst, wordt de
bezoeker langs een aantal schitterende taferelen gevoerd, die
worden begeleid door de subtiele muziek van Ruud Bos. Men vliegt
langs kastelen op stengels met daaronder wateren en onder die
wateren watervallen. Langs een berghelling in een woud, met
elfen, reeën en bosgeestjes. Recht door de met bloemen overladen
Elfentuin, waar bezoekers kennis maken met de vriendelijke
Elfenkoning Oberon. Naar een sprookjeswereld in de ruimte, waar
de elfen zouden kunnen leven. In de laatste ruimte landt de
bezoeker tenslotte weer in de schoot van moeder aarde en eindigt
in het woud van de trollen, alwaar een grote draak in het midden
van de ruimte wild op en neer beweegt, terwijl een aantal
norsige trollen hem met kettingen in bedwang houden.
In het decor van de attractie worden één miljoen bloemen, 3,8
miljoen bladeren en anderhalf miljoen planten verwerkt. Het
transportsysteem, dat bestaat uit gondels waarin de bezoeker al
hangend door de attractie wordt verplaatst, is uniek op de
wereld. Hoewel het de eerste keer is dat het systeem in deze
vorm wordt toegepast, spelen leverancier Translift Limited en de
Technische Dienst het onder de bezielende leiding van Lex
Lemmens klaar de gondels aan het werken te krijgen. Droomvlucht
opent netjes op de geplande openingsdatum en is vanaf dag één
een grote publiekstrekker die bekendheid vergaart over de hele
wereld. De attractie is van ver in de omgeving zichtbaar door de
grote met parelmoerverf beschilderde magische blauwe bol op het
dak, die constant is omgeven door mist en nevels. Dit effect
wordt bereikt door middel van een in eigen huis ontwikkeld
systeem om de hele dag door op basis van water nevels te
produceren, door het water te vernevelen. In de bol is ’s avonds
ook een speciaal lichtprogramma te zien.
|
|
|
Droomvlucht.
"Het mooiste dat de
Efteling ooit is overkomen". |
Ton schetst een
aantal concepten voor
de entree van het gebouw. Uiteindelijk wint de Elfenpoort met de Droombol
op het dak. |
Ton van de Ven
bedenkt een nieuwe definitie van het begrip faun, en past
deze perfect in in zijn droomattractie. |
|
|
|
Op verre
planeten groeien steden als ware het gravitatieloze
druipsteen. |
De gondels van
de attractie voeren verbaasde bezoekers van scène
naar scène. |
Oberon, koning
der Elfen. |
Bij de uitgang van Droomvlucht wordt de bezoeker door De
Gulden Gaarde geleid. In dit zelfbedieningsrestaurant worden
onder andere verse stokbroodjes, croissants, quiches en
Trollenbollen geserveerd. Na de Gulden Gaarde loopt de bezoeker
ook nog door souvenirwinkel Droomvlucht, waar
verschillende dromerige aandenkens op hem liggen te wachten.
Aagje, Neefje en Moortje krijgen versterking van Trijntje.
De nieuwe stoomlocomotief rijdt vanaf dit jaar samen met haar
collega’s haar rondes langs de vier aan het traject gelegen
stations.
Het niet meer in gebruik zijnde zwembad krijgt in het
jubileumjaar een nieuwe functie. Een in het bassin gebouwde
tribune en een over het bassin geplaatste tent maken van het
voormalige zwemparadijs een heus theater, waar van 20 juni t/m
30 augustus sterren spetteren in de Efteling Zomer IJsshow.
Wereld van de
Efteling
In haar veertigste bestaansjaar maakt De Efteling bekend
binnen een termijn van tien à vijftien jaar uit te willen
groeien tot een compleet vakantieland van bijna 400 hectare,
dat het hele jaar door geopend is en waar mensen hun
vakantie actief en passief kunnen doorbrengen. Met de
zogenoemde Wereld van de Efteling wil het park onder andere
haar concurrentiepositie ten opzichte van het dit jaar bij
Parijs geopende Euro Disney Resort versterken.
Ten noordoosten van het park is het eerste onderdeel van de
Wereld van de Efteling gerealiseerd. In het
Efteling-hotel maakt de Efteling een overnachting bij
het park mogelijk. Het hotel heeft ruim 120 kamers, waarvan
het grootste gedeelte bedoeld is voor maximaal vier
personen. Een aantal torenkamers is bovendien tot themakamer
omgebouwd en zo extra sprookjesachtig ingericht. In de
volgende jaren bouwt de Efteling nog meer kamers om zodat ze
een eigen thema krijgen, zoals de Golfkamer, de
Coca-Colakamer, de Onderwatersuite, de Carrouselkamer en de
Doornroosje-kamer.
Het door Wilco Meeuwis ontworpen Hotel is gebouwd alsof het
zweeft op de wolken, zodat gasten het idee krijgen
daadwerkelijk in dromenland te verkeren. In eerste instantie
is het hotel gericht op parkbezoekers die een langer
verblijf willen hebben, maar de Efteling richt zich er ook
in toenemende mate mee op de zakelijke wereld, die in het
hotel vergaderingen en congressen kan houden. |
Cosmo Science
Center
Om het vijfjarige bestaan van het tweede themapark te vieren
wordt het Cosmo Science Center uitgebreid met een vierde
paviljoen. Het nieuwe paviljoen herbergt een
Planetarium, waarin per keer 300 mensen kunnen
plaatsnemen. Op het immense koepelvormige scherm, dat een
diameter heeft van 23 meter, wordt een speciaal voor het
Cosmo Science Center samengestelde film vertoond waarin aan
de hand van filmbeelden en door telescopen genomen foto’s
meer wordt verteld over de werking van ons zonnestelsel en
het heelal. In latere jaren koopt de Efteling ook andere
films aan, met onderwerpen die ook andere vlakken van de
wetenschap bestrijken.
Ook het publiek van de tienjaarlijkse land- en
tuinbouwtentoonstelling Floriade te Zoetermeer kan dit jaar
genieten van een stukje Efteling-inventiviteit. In
samenwerking met het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer
en Visserij heeft de Efteling hier namelijk de
edutainmentshow Aart's Paradijs samengesteld. Na afloop van
de Floriade neemt het park de immens populaire show over en
geeft deze als attractie een permanent onderkomen in het
Cosmo Science Center. |
Applause
Award
In 1992 krijgt een internationale jury spontaan de handen op
mekaar en besluit unaniem de Efteling te bekronen met de
Applause Award, de onderscheiding voor het beste
attractiepark ter wereld.
|
De Efteling wordt
ondergedompeld in Hongaarse Sferen. Door het park heen
worden Hongaarse gerechten aangeboden en spelen orkesten
Hongaarse muziek. Het Café-Restaurant wordt voor de gelegenheid
omgetoverd tot een stukje Boedapest, compleet met Hongaarse
kledij voor het personeel en Hongaarse kookkunsten in de keuken.
Daarnaast is er in zowel juli als augustus dagelijks een
Hongaarse bruiloft, met alle daarbij behorende festiviteiten.
In de Efteling zelf zijn er dit jaar geen uitbreidingen. Het
park is vooral druk bezig haar strategie voor de komende
jaren uit te stippelen en het beleid dat daarvoor nodig zal zijn
vorm te geven. Het Cosmo Science Center heeft echter wél een
semi-nieuwigheid te bieden dit jaar:
Cosmo Science
Center
In een nieuwe sectie van het Cosmo Science Center opent dit
jaar dé succesattractie van de Floriade 1992. Aart's
Paradijs, de met de Gouden Floriade-prijs bekroonde
voorstelling, krijgt namelijk zijn vaste stek in de gestaag
groeiende Tweede Poort van de Wereld van de Efteling.
Bezoeker van Aart's Paradijs kunnen samen met de joviale
aardworm Aart ontdekken hoe de wereld onder onze voeten in
elkaar steekt. Van boomwortels tot grondwater en van nitraat
tot microbiologie: Aart, uitgevoerd als een enorme
animatronic worm, legt het allemaal op een geestige manier
aan het in een prachtig aangeklede zaal gezeten publiek uit.
De met videobeelden ondersteunde show zit vol technische
snufjes die het multimediale geheel treffend versterken. Van
tijd tot tijd gebeurt er ook vanalles boven de hoofden van
het publiek. Zo worden wortels uit het plafond "getrokken"
en is een malse lentebui écht voelbaar in de zaal. Alvorens bezoekers de
showzaal betreden lezen ze boven de deuren:
"Welkom in het spectaculaire onderaardse controlecentrum van
Aart Worm. Aart, uw gastheer, controleert en regelt de hele
dag de Nederlandse productie van bloemen, groenten,
aardappels, tomaten en suikerbieten"
|
|
|
Aart Worm,
gastheer van het onderaardse paradijs. |
Het verhaal
van Aart heeft een sterke binding met de realiteit van
elke dag. Toch is het geheel, vooral door de jovialiteit
van Aart, luchtig te noemen. |
Aart's
Paradijs is te vinden in een modern vormgegeven
paviljoen, dat prachtig aansluit bij de architectuur van
het Huis van de Toekomst. |
|
Tussen Ingang West en het Land van Laaf is de mysterieuze
attractie Villa Vola verschenen. In het statige herenhuis,
dat is gevuld met raadsels en geheimen, wordt het verhaal
verteld van bokkenrijder Lodewijk van den Cetsheuvel, die na
zijn gruwelijke daden vervloekt is en zijn dagen in zijn
verdoemde huis moet slijten. Pas dan wanneer een reine ziel zijn
woonstede zal betreden zal hij worden verlost van zijn gruwelijk
lot. Na twee spannende voorshows, waarin alvast een tipje van de
griezelsluier wordt opgelicht, komen bezoekers van het
huiverhuis terecht in de stoffige huiskamer van Lodewijk, waar
het spoken goed begint. Het huis schudt en beweegt, licht en
donker wisselen elkaar af en uit alle hoeken en gaten klinken
onheilspellende geluiden.
|
|
|
|
|
|
Getormenteerde
ziel,
heer des huizes,
Bokkenrijder. |
Villa Vola ziet
er bij eerste beschouwing vredig uit. Doch schijn is hier
waarlijk bedrog. |
Verwijzingen
naar het verborgen leven
van de eigenaar zijn overal rond het
huis te vinden. |
Het concept van de samen met Vekoma ontwikkelde attractie, die
ongeveer twintig jaar op de ontwerpplanken heeft gelegen, volgt
dat van een draaiend huis. Met banken die over een as van
negentig graden contrabewegingen maken wordt de suggestie gewekt
dat de bezoeker in de huiskamer over de kop gaat, terwijl het in
feite de kamer is die om de bezoeker heen gaat. Per rit kunnen
tweehonderd bezoekers plaatsnemen in deze opnieuw unieke
attractie. Met de stemmen van Jules Croiset als Lodewijk van den
Cetsheuvel en Wieteke van Dort als de raadselachtige Dame in het
Wit en met de dreigende muziek van Ruud Bos als ingrediënten
wordt deze attractie, die is gebaseerd op een idee van ontwerper
Ton van de Ven, een ware topper.
Villa Vola is de eerste in een lange reeks van Madhouses die
in andere parken volgt.
In de theatertent op de voormalige locatie van het zwembad staat
voor het eerst Pardoes op de planken. In Showtime met Pardoes
maakt de mascotte van de Efteling een reis over de hele
aarde en zelfs door het heelal, om er tenslotte achter te komen
dat er voor hem maar één plaats is waar hij zich écht thuis
voelt: de Efteling. De show, die ongeveer veertig minuten duurt,
bevat een groot aantal visuele- en geluidseffecten.
In het openluchttheater dat is verrezen naast de theatertent
treden ook voor het eerst Samson en Gert op. De door Gert
Verhulst en Danny Verbiest gespeelde kindervrienden van de
Belgische televisie zingen in een ongeveer 35 minuten durende
show hun liedjes en halen daarnaast doldwaze capriolen uit.
Wereld van de
Efteling
Om tegemoet te komen aan de buiten-Eftelingse recreatieve
behoeften van bezoekers van de nog in aanleg zijnde Wereld
van de Efteling wordt ten westen van het eveneens nog in
aanleg zijnde Golfpark alvast de Oefengolfbaan
geopend. Op deze zeven hectare grote golfbaan kunnen
onervaren golfers hun talenten gaan trainen op een
drivingrange van 100 bij 250 meter, oefengreens en
oefenbunkers op een terrein van 25 bij veertig meter, een
‘approachbaan’ van tachtig bij honderd meter en een
oefenbaan van negen holes, die elk een afmeting van vijftig
bij 240 meter hebben. |
In het midden van
het seizoen wordt de nieuwe hoofdingang geopend, die de naam het
Huis van de Vijf Zintuigen draagt. Het imposante bouwwerk,
dat de West-Sumatraanse stijl, de stijl van Pieck en die van het
Land van Laaf met elkaar combineert, is volgens creatief
directeur en ontwerper Ton van de Ven als een paraplu die de
bezoeker moet verwelkomen. De in de traditie van oude
vakwerkconstructies opgebouwde houten dakconstructie van het
Huis van de Vijf Zintuigen telt 331 knooppunten en achthonderd
elementen. Het bouwwerk is 52 meter hoog en daarmee ook meteen
het hoogste gebouw binnen de Efteling. Het Huis heeft daarnaast
met het grootste rieten dak van de wereld opnieuw een plaatsje
voor de Efteling veroverd in het Guinness Book of Records.
Achter in het Huis van de Vijf Zintuigen is souvenirwinkel
De Laatste Graai ondergebracht, waar bezoekers die daar niet
aan toe zijn gekomen een laatste kans wordt geboden om een
souvenir voor thuis te vinden. Aan de achterzijde van De Laatste
Graai is horecapunt Haantje de Voorste, waar ondermeer
verschillende kipgerechten worden geserveerd.
Direct bij binnenkomst vindt men ook een Automatische
Informateur, die bezoekers niet alleen in het Nederlands,
Engels, Duits en Frans maar ook in het Italiaans, Spaans, Noors
en Zweeds vertelt wat er allemaal te doen is in het park.
Even verderop is aan het pad dat ligt tussen de nieuwe ingang
en het Spookslot een eigenaardig huisje verschenen met daarin
een Geld – en Geldwisselautomaat.
Elders prolongeren Samson en Gert samen met de door Walter
de Donder gespeelde nieuwkomer De Burgemeester in het
Efteling-zomertheater hun show, die de bezoekers van het park in
het vorige seizoen met zoveel liefde in hun armen hebben
gesloten. Van 25 mei t/m 3 september staan van maandag t/m
vrijdag de uit België afkomstige kindervrienden weer op de
planken.
Vanaf 1 juli moet het toneel na de show van Samson en Gert
snel worden omgebouwd, want vanaf dan is tot en met 3 september
ook magiër Marco Tempest in het Efteling-zomertheater te vinden.
Deze brengt daar zijn show Magic voor de volgende Eeuw
ten tonele. In de ongeveer veertig minuten durende voorstelling
voert de illusionist een spectaculaire, spannende en
humoristische show op, waarin hij gebruik maakt van de nieuwste
technieken. De show is minstens zo populair als die van Samson
en Gert, met als gevolg dat voor het Efteling-zomertheater in de
zomer lange rijen staan met bezoekers die van een van de twee
shows komen genieten.
|
|
|
Trots toont het
Huis van de Vijf Zintuigen de naam van het park, als een
toneeldoek dat voor de eerste acte opzij schuift. |
Het grootste
rieten dak ter wereld is
vanaf nu in Kaatsheuvel te vinden. |
Bij avond is het
Huis van de Vijf Zintuigen zeker zo imposant als overdag. |
|
|
|
Wereld van de
Efteling
Terwijl het Euro Disney Resort bij Parijs wordt uitgebreid
met de Disney MGM Studios Europe beginnen zich bij de
Efteling de contouren van de Wereld van de Efteling af te
tekenen. In navolging op de een jaar eerder geopende
Oefengolfbaan opent de Efteling in dit jaar het achttien
holes tellende Golfpark, dat naar Brits voorbeeld is
aangelegd. Aan de Duikse Hoef is ten noordoosten van het
Kraanven een enorm Clubhuis met twee vleugels en een
groot koperen dak verrezen. Het gebouw is net als het
Efteling-hotel ontworpen door Wilco Meeuwis. In het clubhuis
zijn een restaurant, een winkel, omkleedruimten en een
aantal overige ruimtes ondergebracht. Rond het clubhuis zijn
tweehonderd parkeerplaatsen aangelegd.
De door de Engelse golfbaanarchitect Donald Steel ontworpen
golfcourse is groots van opzet. Ten noordwesten van het
Clubhuis begint de eerste hole van een lus van negen holes.
Na de laatste hole komen de golfers weer bij het clubhuis
uit. De tweede lus van negen holes is ten noordoosten van
het clubhuis aangelegd en werkt volgens ditzelfde principe.
Één hole neemt ongeveer vijf hectare grond in beslag,
waarvan een hectare intensief gebruikt en onderhouden wordt
en vier hectaren zich natuurlijk kunnen ontwikkelen. Bij de
aanleg van de holes is zoveel mogelijk rekening gehouden met
de aanwezige structuren, zoals het natuurlijke
landschapsreliëf en houtwallen. Enkel fairways, greens en
tees worden verhoogd of verlaagd.
Uiteraard wordt het golfpark ook overgoten met een Eftelings
sausje. In het noordelijke deel van het terrein staat in de
bosjes een reus en daaromheen zijn enkele bunkers in de vorm
van reusachtige voetafdrukken aangelegd.
Verder neemt bij het Golfpark de natuur een belangrijke rol
in. De Efteling plant voor de aanleg van de golfbaan nieuw
bos, legt vennen en waterpartijen aan en herstelt zelfs het
watertje de Moerse Loop in haar oude toestand, zodat het
weer een echte beek wordt. Door het weghalen van overbodig
struikgewas wordt meer groeikans gegeven aan de hei en men
ontwerpt samen met de Vlinderstichting een plan om tot een
uitgebalanceerde natuur te komen met daarin plaats voor een
gevarieerd vlinderaanbod.
|
|
|
|
|
|
Vennen en
rellen worden hersteld naar oude kaarten van het gebied. |
Wilco
Meeuwis ontwerpt het clubhuis
dat moeiteloos tegen de natuurlijke omgeving wegvalt. |
Ook aan de
onervaren golfer is gedacht in de vorm van het Efteling
Golf College. Hier leert ieder de kneepjes van de slag.
|
|
In het nieuwe jaar
wordt een oude klassieker geherintroduceerd aan het publiek. De
uit 1981 stammende Python is namelijk omgebouwd tot Python
Plus. De Double Loop Cork Screw had in de afgelopen jaren
door de gegroeide concurrentie in pretparkland veel aan
populariteit ingeboet. Bovendien is in dit jaar de
oorspronkelijk begrote levensduur van vijftien jaar verstreken.
Tijd dus voor actie en in het geval van de Python vooral meer
actie. De upgrade houdt in dat het oorspronkelijke
achtbaantraject wordt opgeknapt en wordt verlengd tot 1600
meter, dat de baan wordt verhoogd tot 41 meter en dat deze zelfs
een stuk ondergronds gaat om meer hoogteverschil te creëren.
Daarnaast wordt aan de attractie een aantal special effects
toegevoegd die de rit sensationeler maken. De plannen van de
verbouwing dateren uit 1994, toen het eerste draadmodel van de
Python Plus op tafel kwam.
Een andere reeds bestaande attractie die in 1996 volop in het
zonnetje wordt gezet is het Diorama. Omdat het
schitterende treintjeslandschap door de jaren heen enigszins
vervallen en afgetakeld is besluit de Efteling het Diorama ter
gelegenheid van haar 25-jarig bestaan te trakteren op een
grootse restauratiebeurt. Het gehele dak en berglandschap worden
vernieuwd, de huisjes en kasteeltjes krijgen een grondige
renovatie, de lantarentjes worden een voor een vervangen en de
rails van de treintjes worden vervangen door een meer duurzame
variant, die het park in samenwerking met Märklin heeft
ontwikkeld.
Een aanpassing van een iets kleinschaliger aard vindt plaats
bij de Swiss Bob, die dit jaar haar tiende verjaardag viert. De
Wieltjes van de luidruchtige attractie worden vervangen
door een stillere, rubberen variant. Omdat na deze aanpassing
van geluidsoverlast geen sprake meer is mag de attractie
voortaan vaker en langer open blijven.
Aan de achterzijde van Gullivers Reizen wordt het
Gullivers-Reizen-Evenementencomplex in gebruik genomen. Het
complex ziet eruit als een gezellig Engels binnenplaatsje bij
nacht. In het eerste jaar worden hier in het hoogseizoen
fruitcocktails, vleesgerechten, ijsco’s en frisdranken
geserveerd. Later wordt het complex voornamelijk gebruikt voor
congressen en grootschalige overdekte evenementen in de
Efteling, zoals de jaarlijks terugkerende Lego-tentoonstellingen.
Opnieuw keren Samson en Gert terug naar de Efteling,
ditmaal weer in een naast het Efteling-theater opgebouwde tent.
Van 1 juli t/m 31 augustus voeren zij hier voor het derde
opeenvolgende jaar hun inmiddels immens populaire show op. Ook
ditmaal worden zij vergezeld door de Burgemeester en ook is dit
jaar hun door Koen Crucke gespeelde vriend Albert van de partij,
met wie zij weer de nodige komische situaties beleven.
In het Efteling-theater zelf wordt de Eerste Sprookjesshow
ten tonele gebracht. In deze door Creative Entertainment
Productions in elkaar gedraaide show worden de sprookjes van
Roodkapje, De Indische Waterlelies en Doornroosje opgevoerd. De
Sprookjesshow is getuige van de toenemende prioriteit die het
park geeft aan entertainment. Het is de eerste show die met vier
voorstellingen per dag draait gedurende het hele seizoen, van 4
april t/m 27 oktober. In de Zevenmijlszomer is er van 1 juli t/m
31 augustus dagelijks zelfs nog een vijfde voorstelling.
Wereld van de
Efteling
In de omgeving rondom het park wordt serieus werk gemaakt
van de Wereld van de Efteling. Ten zuiden van het Cosmo
Science Center is de begroeiing voor de Jungle aangeplant,
die de Efteling hier in vier jaar tijd tot volle bloei wil
laten komen. Vanaf de Jungle is een directe waterverbinding
met het park aangelegd door middel van de Vondervaart,
een kronkelige waterpartij die loopt tot aan de Vonderplas.
Aan de Vondervaart wordt tussen het Cosmo Science Center en
de Efteling eveneens gebouwd aan de Vakantiestad, die in het
volgende seizoen zal openen. |
|