|
De Vliegende Hollander: een (eind?)oordeel We zijn inmiddels twee á drie weken verder. De eerste indrukken liggen achter ons en na een ritje of tien in de nieuwste attractie van de Efteling, is de tijd toch eigenlijk wel aangebroken om tot een fatsoenlijk waarde-oordeel te komen over de Vliegende Hollander. Er is veel over gesproken, zéér veel over gesproken op de diverse internetfora en onderling onder Efteling-liefhebbers. We hebben er dan ook wel een aantal jaartjes op moeten wachten, maar was het al dat wachten uiteindelijk wel waard? Daar wil ik nu deze mail aan gaan besteden. Ik zal alvast een waarschuwing geven voor de mensen met een zwak hart, of voor mensen wier mijn mening hem of haar ‘strontchagrijnig’ kan maken: het wordt hard en medogenloos. Ik zal vooral de kritieke punten aansperen, en waar mogelijk mijn eigen visie erop los laten hoe het in mijn ogen beter had gekunt. Een nieuwe, grote attractie is voor ons als Efteling-liefhebbers natuurlijk een zeer interessante gebeurtenis. Hetgene waar een deel van je hart ligt, krijgt uitbreiding en het is natuurlijk voor een ieder van ons spannend of deze ‘geboorte’ een beetje in de lijn ligt met al haar broers en zussen die inmiddels al een plek veroverd hebben. Extra spannend omdat de vorige bevalling een aardige miskraam heeft opgeleverd. Het moment dat je voor het eerst zo’n nieuwe attractie betreedt, is dan ook een beetje een onwerkelijk gevoel. Voor het eerst in al die tijd van je liefhebbers-schap sta je oog in oog met een nieuw stukje Efteling. En niet zomaar een stukje van een paar vierkante meter, maar een enorm stuk. Ik weet inmiddels uit ervaring dat eerste indrukken vaak vals kunnen zijn. Kijk maar naar de afkeer die intussen zo’n beetje 90% van alle liefhebbers heeft tegen Pandadroom, terwijl deze op openingsdag door velen toch niet als ‘naar’ ervaren werd. Het is nieuw, het is Efteling en het is nog te vers om meteen tot een goed oordeel te kunnen komen. Tijdens zo’n eerste bezoek zijn opbouw, spanningsbogen, contrasten, verhaallijnen, regie, herhalingswaarde etc etc. nog aan een ondergeschikt belang. Het is toch vooral het visuele en het gehele plaatje wat de eerste paar ritjes de overhand heeft.
Wat er in mijn ogen voor een van de grootste delen wél mis is, is iets wat in deze ruimtes begint, en dat is het verhaal. De Efteling heeft zeer expliciet gekozen voor een attractie mét een verhaal. In tegenstelling tot ‘de andere grote twee’, Fata Morgana en Droomvlucht, zou DVH wél samen moeten hangen in een verhaal, maar ik ben bang dat dat geen juiste keuze is geweest. In de eerste ruimtes maken we kennis met de twee hoofdrolspelers van dit ‘stuk’. We zien Willem van der Decken in de vorm van een schilderij, en zijn vrouw Catharina wordt gepersonificeerd door een onlogisch geplaatst dagboek. Ook horen we haar geest nog rondwaren en zingt zij een lied over het feit dat men beweerd dat haar man vervloekt zou zijn. Ik vind dit opzich een mooi gegeven! Het heeft iets heel romantisch maar ook iets lugubers. Arme Catharina die al een jaar in onzekerheid zit en niet weet wat ze nou aanmoet met de verhalen van de mensen uit het drop, erg klassiek!. In de bibliotheek merken we dat ook de geest van Willem van der Decken zelf nog aanwezig is. Na het schilderij zien we hem nu ook in een spiegel en horen we voor het eerst zijn stem. Mooi trouwens hoe deze twee soms samenvallen. De jammerende Catharina in de eerste hal, en de vastberaden Willem ernaast die tegen elkaar aan vallen. Karel Willemen liet in een interview tijdens de preview het woord ‘storytelling’ vallen. Een heel leuk en duur woord, maar echt kaas hebben ze er niet van gegeten binnen de ontwikkeling van dit project. Want van de twee protagonisten binnen dit geheel blijft het enkel bij een inleiding. Catharina zit in de eerste hal, we horen haar nog wenend en jammerend in de smokkelgang, maar tot zover Catharina. Ik snap dat niet. Als je een verhaal wil vertellen, dan schrijf je toch geen rol voor iemand om haar na de intro volledig te laten vallen? Ik had het net al over de jammerende Catharina en de vastberaden Willem... dat prachtige contrast uit de eerste twee scenes. Ik had het mooi gevonden als dit een rode draad had gekregen binnen de rit. De ontwerpers/storytellers hebben zich het al ontzettend makkelijk gemaakt door er fantomen van ze te maken. Ze kunnen dus overal zijn en opduiken. Het feit dat hier verder nérgens meer iets mee gedaan wordt, is gewoon dood zonde. Op iedere plek in de rit zou je een van de twee, of beiden nog tegen kunnen komen. Het verhaal Catharina/Willem is nu een begin zonder einde, en dat is jammerlijk. Zeker voor een attractie mét een verhaal. Het hoeft trouwens niet eens zo moeilijk te zijn. Wat te denken van het duingebied, waar een Catharina met wapperend gewaad in de wind uitkijkt over de zee. Of als je het zonodig zonder animatronics wil houden, nog een laatste lied in het stuk waar je moet wachten om de haven weer binnen te mogen. Waar ze zingt dat ze nu inderdaad weet dat de verhalen waar zijn, maar dat ze voor altijd en eeuwig zal blijven wachten op hem. ‘Ik weet nu dat gij, voor altijd een eeuwig zult varen’. Met zulke simpele, kleine dingen hadden ze ervoor gezorgd dat het verhaal waarmee ze beginnen in ieder geval óók een einde heeft. Nu stap je uit, en ben je klaar. In principe zou je nu die eerste drie scenes compleet weg kunnen gooien, zonder dat het verschil maakt voor de verdere rit-ervaring. Het is een geluk dat het er allemaal zo mooi uitziet, want inhoudelijk is het gewoon slecht.
Goed, na de smokkelgang houdt de attractie voor mij zo’n beetje op eigenlijk. Er zit namelijk een aardig probleem in de opbouw van de wachtrij voor mijn gevoel. Het contrast van de havenhuisjes met de entree-scenes zijn véél te groot. Je begint aan een duister avontuur, vol met spannende muziek, effecten en stemmen, en je raakt aardig benauwd van de beklemmende sfeer. Heel deze sfeer is foetsie zodra je uit die smokkelgang stapt. Dan begint de vrolijke haven-muziek en kom je aan de ‘bruisende kant’ van de stadsmuur. Bij de perspresentatie werd dit uitgelegd als de ‘twee kanten’ van het verhaal. Daar zijn ze inderdaad in geslaagd, maar het is gewoon onprettig en dodelijk voor je opbouw naar een climax toe. Het moment van het einde van de smokkelgang, tot aan het andere duistere punt in de rit (de open zee scene), is gewoon véél te lang. Bij een volle wachtrij ben je relatief snel door de eerste drie scenes heen, en sta je ongeveer dubbel zo lang in het vrolijke gedeelte van de wachtrij. Je raakt totaal uit dat spanningsveld van het begin, en eenmaal in je boot begin je eigenlijk weer bij 0 op die zo beroemde spanningsboog. Het is net alsof je een thriller zit te kijken op DVD, en tijdens het spannende einde wordt er opeens abrupt geknipt naar een veel te lange flashback om vervolgens nog in een paar minuten dat spannende einde af te raffelen. Ik zie niet in waarom er voor dit grote contrast in emotie is gekozen. Wat is er mis met een logische spanningsopbouw? Waarom is die bar ook niet gewoon uitgestorven? Waarom klinkt daar ook geen onheilspellende muziek? Waarom liggen die magazijnen niet vol met weggevreten scheepsresten, rottende specerijen en geplunderde schappen? Waarom is de haven niet verlaten.. kapotte lampen, afgebrokkelde huizen, dichtgetimmerde ramen en duistere muziek? DVH is nu eenmaal een spannende legende over een vervloekt spookschip, maar die spanning beperkt zich nu nogal, of eigenlijk is deze er amper met een dergelijke opbouw. Ik denk dat bovenstaande voorbeeldjes uit eigen idee de rit zelf ook een compleet andere dimensie zou geven. Als je continu die spanning en dreiging voelt, zoals je dat wél bij het spookslot hebt, en in wat mindere mate bij Villa Volta en Fata Morgana, stap je ook gewoon heel anders zo’n rit in. Nu staan mensen ‘gezellig’ op de kade naar een vrolijk deuntje te luisteren, terwijl ze juist op dat punt in feite zouden moeten trillen op de benen. En áls je dan al kiest voor een vrolijke haven, dan zou je rit van een dermate hoog spanningsniveau moeten zijn dat die vrolijkheid abrupt om moet slaan naar angst. Maar dat is helaas nog het verst te zoeken van allemaal. Het meest jammere hieraan vind ik trouwens wéér het verhalende aspect... want wie denkt er in godsnaam nog terug aan Willem en Catharina als je dertig minuten in die vrolijkheid hebt gestaan? Je raakt er in die periode gewoon helemaal uit. Jammer.
Ik kan er met mijn verstand niet bij waarom ze niet gewoon op zoek zijn gegaan naar iémand die gewoon vanuit zichzelf als een mooie, diepe grouwe zeevaarders praat (Piet Römer ofzo?). Want zoals het nu klinkt? ... ik krijg er altijd een asociatie bij van een ‘Ome-Paul-die-grappig-doet-op-een- feestje’. Het is toch eigenlijk belachelijk dat er twintig miljoen euro beschikbaar staat voor een dergelijk project, zonder dat er echt vakkundige mensen op verhalend gebied op losgelaten worden. Met alle respect voor Karel Willemen en Peter Koppelmans hoor, maar dat zijn geen ‘storytellers’... op die twintig miljoen wil ik graag later terugkomen. Het moeilijkste om te beoordelen is absoluut de rit zelf, natuurlijk omdat er vrij weinig te beleven is. De rit is uiteindelijk toch waar het állemaal om draait binnen een attractieconcept. Je bouwt er zo’n prachtige wachtrij aan vooraf om de climax in de rit te ondersteunen. Dat ze daarin, in mijn ogen, al mislukt waren moge duidelijk zijn. Maar ik wil het nu bekijken vanuit het perspectief zoals het ‘nu’ is. En vanuit het huidige perspectief moet de rit gewoon zwaar onderdoen aan de wachtrij, en dat kan toch nooit de bedoeling zijn. In de eerste ‘vaar’-scene hebben ze nog redelijk hun best gedaan om het visueel aan te laten sluiten bij het voorgaande, maar op de een of andere manier komt die scene al meteen weer een stuk ‘nepper’ uit de verf dan al het voorgaande. Ik weet niet of dat aan de ruimte ligt, of aan de belichting of waar dan ook aan. Voor mijn gevoel ontbreekt er gewoon een heleboel. Het zou al mooier geweest zijn als de schepen een beetje zouden wiegen op het water. Eventueel wat geluid van bemanning bovenop die volop aan het laden zijn. De boten zijn ook wat vreemd in verhouding, en zitten nog krap in de ruimte. Ik heb dan ook het idee dat de verhouding van de romp en de uitstekende punt voorop de schepen totaal niet in verhouding zijn. Alsof ze eerst de romp hadden geplaatst om er vervolgens achterkwamen dat er ook nog een punt met een boegbeeld aan moest komen, en deze maar even een stukje kleiner hebben gemaakt. En dan begint de ellende eigenlijk pas echt... want iets wat een mooie, spannende darkride had kunnen worden, is nu gedegradeerd naar niets. Ik had altijd al wel mijn bedenkingen bij heel dat ‘open zee’ gebeuren, maar dat het zó slecht zou zijn, had ik echt niet gedacht. Eigenlijk is ‘slecht’ niet eens het juiste woord, want iets wat er niet is kan je moeilijk een stempel geven. Er is gewoon niks, en er gebeurd ook niks terwijl je wel continu verwacht dat er ieder moment iets gáát gebeuren. Een paar lampjes in een muur, daar moet de bezoeker het mee doen in deze ‘darkride’-scene. Het is nog te danken aan een fantastisch sound-design van René Merkelbach, en de fijne geurtjes van Peter Koppelmans dat je nog énigsinds het idee van de open zee eruit zou kunnen halen. Maar zonder deze voorkennis denk ik toch vooral dat het voor veel bezoekers een raadsel zal zijn wat er nu eigenlijk gaande is. Natuurlijk is dat rotte transportsysteem dé grootste sfeerbreker (later meer) in de zee-scenes, maar ik kan me gewoon niét voorstellen dat er ook maar één ontwerper/storyteller tevreden kan zijn met dit resultaat. Een resultaat dat met een mistmachine van de party-verhuur en een cd-spelertje zelfs op je eigen toilet te creeeren is. Bij de Efteling hebben ze daar kennelijk twintig miloen voor nodig. En ja oke, als je eenmaal in de dichte mist zit, en je hoort de onheilspellende scheepsbel in de verte, is het wel éven spannend voor drie tellen. In mijn eerste rit was ik nog redelijk verbaasd dat het misteffect toch nog best werkte, maar het ontbreken van enig spannings-climax die je steeds verwacht, maakt het toch een niet bijster interessante beleving in mijn ogen. Ook dit is wederom een manko in het beeldende aspect van het hele Vliegende Hollander-verhaal, want nogmaals, zonder de voorkennis zou je haast gaan denken dat je in een kapotte attractie zit waar niks werkt. Ik refereer nu even naar een opmerking van een medepassagier achter mij tijdens een preview-rit. We stonden een tijdje stil in die rare tunnel voor het aanmeren. Een medewerker kwam naar ons toe, en de beste man achter mij vroeg welke effecten er nog moesten komen in ‘dat donkere’ stuk. Hij kreeg als antwoord dat die scenes klaar waren, en dat het gewoon zo hoort. Het feit dat zo’n vraag uberhaupt al gesteld wordt, is natuurlijk al te triest voor woorden en nogmaals een bewijs dat het gewoon ontzettend onbreekt aan beeldend vermogen. Wat bereikt wil worden, wordt niet bereikt en dat is volledig aan hunzelf te danken. Trouwens vreemd dat er ook totaal geen ‘typische’ zee-aspecten zitten in deze scenes. Waar is de wind? Waar zijn de golven? Waar is het geluid van water? Kleine elementen die in mijn ogen toch echt onmisbaar zijn voor iets wat door moet gaan als zijnde een zee. Wat we wel hebben is regen!
Het enige wat hij zei, was dat hij bliksem en wat flitsen zag in een regenbui. Ik dacht meteen terug aan mijn eerste rit Vliegende Hollander, waarbij ik exact dezelfde ervaring had. Echter is het verschil met mij, dat ik wíst dat het een spookschip voor moest stellen, maar het er toen zelfs nog niet eens uithaalde. Ook mis ik hier de ‘neven-effecten’. Je wordt overvaren door een brandend schip maar je voelt hier helemaal niks van. Je zou toch verwachten dat het toch wel enig zintuig zou moeten prikkelen als je op zo’n lompe manier wordt aangevallen. Geen vleugje wind, geen reukje brand van de zeilen en het wordt niet eens warm terwijl het toch écht in de fik staat. De projectie in zijn huidige vorm vind ik zelfs zo slecht dat ik het gewoon liever helemaal weg zou hebben. Dan nog maar tien seconden langer in de donkerte hoor.Want wat hebben ze hiermee de plank misgeslagen zeg! En dat terwijl het filmpje van de projectie ansich toch best aardig is, naar wat ik later terug zag op videobeelden. Hopelijk krijgen we bij de making-of docu een betere blik op dit stukje film. Ook een ommekeer wat een ander punt betreft, en dat is het ‘show-elemement’. Tot aan het moment van de encounter vind ik dat alle show-effecten in de attractie vrij goed zijn weggewerkt. Je ziet bijna nergens de spots, speakers, kabels etc. etc. in de wachtrij en op het station. Dat je in de zee-scenes deze niet ziet lijkt me logisch, maar bij de ontmoeting met de schepen zit plotseling álles in je zicht. De beamer straalt vanaf de verkeerde kant, bij het scheepswrak zie je complete installaties met lampen bewegen, en ook de loods zelf is goed zichtbaar. Als je dit even vergelijkt met Fata Morgana, waar alles steeds achter je boot zit, is dat gewoon ontzettend storend. Als je al in het verhaal zat, wat mij vrij onmogelijk lijkt, dan was dit zo’n moment waarop je weer wakker geschud zou worden, en ziet dat het allemaal toch maar nep is. Op de lifthill is dit nog wel het ergste trouwens, want daar kan je net zo goed het licht gewoon aan doen... je ziet toch alles. Erg jammer aangezien dit tot en met de eerste havenscene gewoon perfect in orde was. Het scheepswrak zelf ziet er wel weer aardig uit, ondanks dat die leeuw mij iéts te lichtgeraakt uit zijn ogen kijkt en dat tergend lelijke VHE-logo zijn schild versierd wat natuurlijk totáál onlogisch is met het verhaal. Dit zijn ook weer van die kleine details die het verhalend gewoon niet kloppend maken. Dat schip heet verdorie Den Hollander, en was van de VOC ... is het nou zó moeilijk om je daar gewoon aan te houden? Ik verlang echt terug naar de tijd dat er voor zulke kleine dingen ook nog gewoon oog voor perfectie was, en dat niet iedere semie-lollige grap ook nog doorgevoerd werd in een attractie die totaal niet kloppen met wat je probeert te zeggen. Is er dan niemand op die afdeling die hier nog een stokje voor durft te steken? Of die uberhaupt inziet dat het gewoon niet klopt? Het is al helemaal raar omdat het bij sommige details wél klopt. Zoals de gouden leeuw-ornamentjes waar gewoon netjes Den Hollander op staat. En de kopjes in de bar die wél voorzien zijn van VOC-logo. Eigenlijk zouden die VHE-dingen uberhaupt al nooit ergens vertoont mogen worden aangezien het grafisch gezien ook nog gewoon een oerlelijk ding is. Welke ontwerper dat bedacht heeft, moet toch echt eens even achter zijn oor gaan krabben of hij wel op de juiste plek zit. Maargoed, het schip zelf dus. Opzichzelf staand eigenlijk een element waar ik vrij weinig op aan te merken heb, ondanks dat het ook wat uit verhouding is, en de boeg van het schip een beetje vreemd vast zit aan de romp. Ik ben wat dat betreft allang blij dat er uberhaupt nog een decor-element in de darkride zit. Máár, natuurlijk had ook dit effect véél beter moeten zijn. Enkel de oplichtende ogen en de regen maakt mij niet echt warm of koud. Zeker als we even kijken naar deze concept-art van de encounterscene moet ik toch bekennen dat het maar zéér mager is uitgewerkt hoor.
Ik mis de brandende zeilen, ik mis de bliksem, ik mis het klotsende en golvende water om de boeg heen. Dingen die deze scene tot leven hadden gebracht, na de teleurstellende projectie. Ik vraag me trouwens sterk af, of we ooit nog dat effect zullen gaan zien dat de projectie overloopt in de boeg zelf, wat sommige mensen continu beweren. Ik heb ook nú weer het idee dat de Efteling het allemaal wel goed vind zo, en er geen moeite meer aan wil besteden. Hetzelfde geldt voor de boegbeelden op de lift... ik vrees voor een Vogel Rok-effect. Waar zo’n beetje alle ellende van de rit nog eens wordt samengevat is toch wel de lift. Eigenlijk komen alle het slechte elementen van voorheen daar nog eens samen. Tel maar eens mee... het begint in het complete duister... we worden ‘verrast’ door de enorme schok van het brakke ritsysteem... we zien wat waterstralen naar beneden vallen wat nou niet betreft overtuigende regeneffecten zijn. Door de belichting zien we de lelijke ruimte van de lift ontzettend goed en we worden getrakteerd op een nóg triestere projectie terwijl we met pijn en moeite omhoog sjokken waar ook nog de slechtste aktie-foto’s worden gemaakt die ik óóit in een pretpark heb gezien. Het lijkt wel alsof er een kleuter met de digitale camera van zijn vader bezig is! Ik vraag me af of ze uberhaupt al een foto verkocht hebben daar. Tongen beweren dat de vallende beelden, als ze nog komen, vast het een en ander goed zullen maken aan de onderwereldscene maar daar durf ik toch hard aan te twijfelen. Allicht dat het het enige schrikeffect in de attractie op zou kunnen gaan leveren, maar voor een scene met zoveel potentie is het gewoon nu al te slecht opgebouwt. Ik ben blij dat de Efteling een park is waar dingen zoals verderf, dood en onderwereld gewoon toonbaar zijn. In tegenstelling tot disney bijvoorbeeld. Het is jammer dat er met dit gegeven echter niks boeiends wordt gedaan in DVH. René Merkelbach heeft de lift nog voorzien van een aardig stukje muziek, maar deze komt echt nauwelijks tot zijn recht momenteel. Het begin hoor je nog wel, maar naarmate je hoger in de toren komt, hoor je het nog amper en helemaal bovenaan klinkt het alsof het wordt afgespeelt in een koekblik onder je zitting. Ook de stem van Van der Decken is nauwelijks verstaanbaar. Het ergste is waarschijnlijk dat het sounddesign ook gewoon niet beter kán in deze beperkte ruimte. En dan zijn we buiten, en kunnen we gaan terugblikken over hetgeen wat we binnen gezien hebben. En ja, dat bleek de eerste ritten al... dan ben je snel uitgepraat. Het gegeven ‘darkride’ kan best met een dikke rode streep doorgehaald worden aan het lijstje wat mij betreft, want zó’n karige darkride heb ik nog nooit van mijn leven gezien. Je gaat je werkelijk waar afvragen waar ze al die miljoenen dán in hebben gestoken. Laat ik eerst eens iets noemen wat waarschijnlijk veel geld gekost heeft, maar wat absoluut overbodig is geweest... die bioscoop-opstelling van de stoelen. Wat een onzin is dat zeg? Om de effecten beter te zien? De aanvaring is vanuit alle posities opzich te zien, maar is crap. Dan blijft alleen die belachelijke schim van Willem over (waar ik ook geen toegevoegde waarde in zie). Die zie je voorin niet, en achterin wel, dus zelfs mét biosopstelling geen succes. Dus om daarom nou zoveel moeite te steken in die boten? ... waanzin! Maar ja, als ze toch bezig zijn met geld over de balk smijten... waarom niet een paar miljoentjes meer, en wél een fatsoenlijke darkride bouwen? Ik kan mij niet indenken dat wie dan ook bij de Efteling niet van tevoren aan zag komen dat je met een dergelijk darkride-gedeelte op deze manier alleen maar de rest van de attractie verpest in plaats van het voorgaande op te pakken, en grandioos af te maken. Of is deze kennis wél aanwezig maar wordt deze de kop ingedrukt door die zekere heer Vugts die veel te veel vingers in de pap heeft zitten, en stug blijft volhouden dat het écht wel ‘fantastisch!’ wordt zoals hij het ziet. Tsja, als je dat maar lang genoeg volhoudt voor jezelf dan wordt het ook nog haast fantastisch. Maar ik vraag me toch serieus af, of Olaf zélf niet te hoge verwachtingen had van heel dit concept. Ik heb dat zelf ook wel eens gehad tijdens mijn communicatie en vormgeving-studie. Een geweldig concept bedenken wat het echt helemaal moet gaan worden, maar bij de uitwerking blijkt van alle ideeen de helft maar een beetje overtuigend uit de verf te komen. Exact het idee wat ik bij ‘special effects’ heb binnen DVH. Leuk idee, maar er geen rekening mee houden dat het mischien wel eens tegen zal kunnen vallen in het echt. Bij Olaf ligt de kennis in ieder geval niet. Maar bij wie dan wel? Wie had op moeten staan om te zeggen dat er simpelweg meer darkride in deze attractie had gemoeten, en dan het liefst darkride waar ook wél wat te zien is. Karel Willemen? Ik weet het niet, hij lijkt mij momenteel meer het sloofje van de directie dan een eigenzinnig ontwerper zoals Ton dat was. Of Peter Koppelmans die bij Pandadroom nog heeft gevochten voor zijn punten. Misschien had hij op moeten staan met zijn kennis om Olaf zover te krijgen om er nog wat centjes bij te pompen. Of vergissen we ons ook in deze excentrieke imagiair, en is hij vooral een grappig persoon in documantaires of om naar te luisteren? Hij is de eindverantwoordelijke voor de speciale effecten in de attractie. De attractie drááit om de effecten, en gaat daar ook letterlijk en figuurlijk de mist in, want met name dé sleuteleffecten vallen ontzéttend tegen. Misschien had Dennis Bots als regisseur zijnde eens een zegje moeten doen over de verhaalproblemen, al vraag ik me af of daar uberhaupt naar geluisterd zou worden. Ik weet het ook allemaal niet, maar ik hoop dat we in de making of een duidelijker beeld zullen krijgen wie waar verantwoordelijk voor was. Het is in ieder geval duidelijk dat in dit huidige team een budget van twintig miljoen (waar een gemiddelde europeese film-productie jaloers op zal zijn) niét goed besteedt is. TWINTIG miljoen euro... en dat voor een project wat door verschillende mensen en partijen regelmatig werd veroordeeld met termen als ‘knullig’ en ‘amateuristisch’ en heus niet alleen vanuit liefhebberskanten. Een gebouw en track dat centimeters te hoog is gebouwd, waardoor er een dam bij de Pegasus nodig is, een jaar vetraging, boten die af en aan terug moesten voor domme aanpassingen, achteraf nog snel de vijver moeten betonnen, effecten na twee jaar nog steeds niet op orde... etc etc. En zo’n team mag vrolijk spelen met twintig miljoen euro. Ze zouden het moeten verbieden eigenlijk. Goed, ik laat het binnengedeelte even achter me en verplaats me naar buiten toe. De achtbaanrit zélf kan ik vrij kort over zijn. Kort en ‘kiddy’. Begrijpelijk dat de Efteling daar voor kiest maar een leuke achtbaan is het er niet op geworden. Ik moet wel zeggen dat het met een zonnetje en een graad of twintig wel heerlijk is om even door die duinen te zoeven en te eindigen in een zeer chique splash die van tijd tot tijd gruwelijk nat kan zijn. Mooi effect van zowel aan boord als van buiten vind ik de misttunnel. Je komt vanuit het duister buiten, en wordt eventjes verblind door de zon. Nog voordat je ogen eraan gewend zijn, duik je alweer de mist in waar je wederom even verblind raakt. Van buitenaf is het vooral tof om te zien hoe de mist het bootje als het ware opslokt in het niets. Vooral ook omdat je vanaf de kade het bootje ook niet meer uit die tunnel ziet komen... het is haast jammer dat je hem nog wel hoort, anders was het nog best eng geweest voor mams aan de kade :). Over dat foeilelijke duinhuisje is al genoeg gesproken, en de splash... ja, ik vind deze erg geslaagd! Alleen blijft foto’s nemen erg moeilijk meneer Vugts, aangezien je haast op de Pegasusbrug moet gaan staan voor een goede frontale foto. Leuk bedacht, maar duidelijk weer niet verder dán dát gedacht. Al met al, een matige coaster met een mooie splash maar ook hiervan ben ik totaal niet onder de indruk. Voor een goede coaster ga ik wel in de Vogel Rok, en voor een woest wateravontuur ga ik wel in de Piranha. En laat ik het dan maar even niet hebben over de darkride.
Ik begon mijn dag met De Vliegende Hollander waar ik één volledige rit deed, en eenmaal alleen de wachtrij. Bij de haven ben ik omgekeerd, en ben de wachtrij in verkeerde volgorde gaan doen. Wat trouwens écht een aanrader is! De opbouw zoals die in mijn ogen had moeten zijn, is namelijk wél aanwezig in de attractie, enkel is deze verkeerdom geplaatst. Als je vertrekt vanuit de haven, en dan richting magzijn/bar etc loopt, dan lóóp je gewoon het traject van Willem van der Decken na een verre reis. De gezellige haven, het barretje en opeens sta je in dat donkere steegje en vraag je je af waar je belandt bent. En dan die smokkelgang... opeens lijkt het gewoon te kloppen, een vreemde gewaarwording. Zeker als je op deze route het vuureffect tegenkomt want waar komt deze uit als je Willems stem volgt? Juist :) Maargoed in dwaal af! Na DVH ben ik via Halve Maen, Gondolettavijver richting Marerijk gelopen om te eindigen in het sprookjesbos. Uiteraard met de attractie nog goed in mijn achterhoofd. En als je dan eenmaal langs de attracties/horeca loopt die je dan op je pad tegenkomt dan besef je opeens pas dat het gebouw van DVH inderdaad gewoon het een en ander mist aan Eftelingsheid. De stijl die stiekem in zovéél andere attracties verstopt zitten dat ze je eigenlijk niet eens opvallen. Dit zit hem dan voornamelijk in materiaalgebruik en afwerking. Ik wil hier niet wéér een hele discussie uit laten ontketenen, maar het hout- en kozijnenwerk van DVH is toch wel verschrikkelijk on-eftelings. Het kleurgebruik is erg on-eftelings, hetgene wat het uitademd is gewoon iets totaal anders dan de rest van de attracties die er staan. Het is moeilijk te omschrijven, en ook ik vond het in het begin maar een beetje zeikerig gedoe, maar als je er eens dieper op in gaat, en je laat je meenemen door de Efteling zélf op zo’n rustige dag, dan kom je er opeens achter. Nogmaals, tóch vind ik het gebouw een aanwinst voor het park, maar toch wil ik even kwijt dat ik het absoluut jammer vindt dat er niet is gekozen voor de verticale lift, want die verbindingsboog tussen het stadje en de vuurtoren is echt een breuk in het geheel. Nu ze er toch voor gekozen hebben verbaast het mij nogal dat ze zo’n recht-toe-recht-aan verbinding hebben gemaakt. Op de vroege concepts zien we het gebruik van boogverbindingen wat er echt vele malen beter uit had gezien. Zelfs wel zoveel mooier dat het wellicht niet eens zo storend was geweest als nu het geval is. Ook de landscaping rondom het gebouw vind ik prachtig. Het pleintje is sfeervol, en de kade is prima aangelegd met een mooi zicht op zowel het bouw, de toren als de splash. Het duingebied is misschien nog wel het mooiste stukje aan het hele exterieur. Echter is het jammer dat ze op de achterste duinen niet voor wat meer beplanting hadden gezorgd. Deze zien er nu in verhouding met de rest van de duinen nogal uit als gewoon een hoop bouwzand. Hopelijk groeit er hier ook nog wat helmgras in de toekomst. Het moge natuurlijk duidelijk zijn dat ik DVH op vele fronten mislukt vindt. Op de eerste plaats door de rit binnen, op de derde plaats de verschrikkelijk slechte uitwerking van het verhaal, maar het tweede punt wil ik toch nog even uitlichten en dat is het transportsysteem. Zélfs de grootste DVH-fans kunnen niet ontkennen dat de manier van transporteren toch érg slecht is. Wat heeft de Efteling toch met transportsystemen? Zijn ze nou zo koppig? Het niet varen maar rijden door het water doet in ieder geval een enorme afbreuk aan de attractiebeleving. Zeker bij de open zee stukken is het gewoon van het allergrootste belang dat je ook enigsinds het gevoel hebt dat je dobbert in de donkerte. Ik heb ook al het gevoel alsof het systeem nú al slechter aan het worden is. Tijdens de preview en de openingsweek was de ritervaring al erbarmelijk slecht, maar zoals ik de laatste paar bezoeken door die baan werd gesleurd zou je zeggen dat het een attractie van twintig jaar oud was. Met name de verbinding tussen de twee zee-scenes gaan soms met enorme schokken en met het nodige kabaal. Vlak voor de doorgang (waarom zien we deze eigenlijk op open zee? Kon dat niet wat ruimer?) heb ik zelfs al meerdere malen stilgestaan om vervolgens met een enorme ruk op het volgend stuk rails te komen. Ook op de rit is het soms afvragen of de boot het uberhaupt gaat halen. Het piept het kraakt en het rammelt... zoiets is toch gewoon not done bij een spiksplinternieuwe attractie. Meestal stoot een ezel zich niet tweemaal aan eenzelfde steen, maar de Efteling heeft het wederom voor elkaar gekregen om met een fucked up-transportsysteem te zitten die afbreuk doet aan het geheel. De problemen bij Droomvlucht kennen we allemaal en ook daar is het ritsysteem nog steeds een zorgenkindje en een niet echt geweldige ‘vlieg-ervaring’. Bij de Hollander is het wat mij betreft nog wel een tandje erger wat dat betreft. De keuze voor Kumbak is natuurlijk berust op geld, en dat is doodzonde. Laatst verscheen er bij de collega’s van themepark.nl een interessant topic over een nieuw waterrit-systeem van Mack waarbij de boten ‘los’ in het water zouden dobberen. http://themepark.nl/ubb/ubbthreads.php?ubb=showflat&Number=294031&page=4&fpart=1
Ten eerste (laat ik die zelf maar vast opvullen) ben ik natuurlijk een ontzettende zeikerd die nooit iets goed vind, maar ten tweede is dat voor mij het bewijs dat er momenteel te weinig kennis aanwezig is bij de Efteling op het gebied van het attractiebouwen. Sprookjes! Daar waren ze tot aan Vrouw Holle nog goed in... meesterlijk zelfs. Kleine toevoegingen, natuur, beplanting, een immens populair speeltuintje... daar zijn ze nog goed in. Maar een grote nieuwe attractie is toch wel een ander verhaal. De Vliegende Hollander is denk ik een perfect beeld van de huidige relatie tussen Efteling-top en de creatieve uitvoerders die in huis zijn. Visueel is het allemaal ruim tot dik in orde, maar met alleen een mooie wachtrij ben je er niet. DVH is stuurloos, en dat is vrij cynisch voor een attractie over een kapitein, maar wel de keiharde werkelijkheid. Het vliegt van het ene uiterste naar het andere uiterste en allen eindjes zijn zoek. Een weerspiegeling van een beleid die langzaam aan wegzakt, en die alles wat ooit Efteling was in de steek gaat laten. Een bijeen geraapt zooitje van verschillende mensen en stijlen die niet samen door een deur passen, of waardoor de toegang door de grootste wordt belemmerd. Je mag er pas door als je doet wat ik zeg... die kant gaat het op, of is het al aanbelandt. Ik ben benieuwd wie van jullie het hele verhaal gelezen hebben. Ik heb het met plezier geschreven (als is dat uit de inhoud vast amper te merken :) ) en ik hoop dat er méér uitgebreide verslagen zullen volgen nu de eerste weken verstreken zijn. Ik groet u, en wellicht tot in de smokkelgang :).
Bram
|
