Was het u reeds bekend dat...

...de trillende steen en het mysterieuze geluidseffect daarbij zo luid en diep klinken, dat ze op een rustige dag in het park hoorbaar zijn tot bij de Python?


 ...de Bose-basbuis van een paar meter lang, die verantwoordelijk is voor het geluid van de rollende donder in het Spookslot, eigenlijk bedoeld was voor de Trollenkoning? Wellicht gaf dit apparaat toch al te veel lawaai voor een verder rustig Sprookjesbos.


 ...zich onder de boom een behoorlijk grote technische ruimte, vol computers en andere elektronica bevindt die te bereiken is via een luik achter de boom van de trol?


...het tegenwoordige masker van de Trollenkoning is ontwikkeld in 2000 en bevestigd in 2001? Al oogt dit masker veel minder realistisch en gedetailleerd en is het ook minder flexibel dan de eerdere versie(s), toch meent de Efteling dat deze nadelen opwegen tegen de verminderde slijtage en dus onderhoudskosten.


...de Trollenkoning midden jaren ’90 de hoofdrol speelde in een commercial voor Efteling-partner ABN-AMRO?


...de Trollenkoning tijdens de Winter-Efteling veel vaker last heeft van storingen dan in de zomer? Zijn fijne mechaniek is duidelijk gevoelig voor lage temperaturen. Maar ach, kunnen we dat een oude seniele man kwalijk nemen?

Hendrik Ibsen beschreef in zijn versdrama Peer Gynt (1867) trollen als "de dierlijke versie van de mens, het alternatief voor de mens, alles waar de mens bang voor is om te worden." Trollen leven bij voorkeur in het donker en steeds in de natuur. Ze houden zich op in spelonken, moerassen, holle bomen en bergen. Hoewel trollen meestal worden voorgesteld als akelige wezens, zijn er ook heel wat sagen waarin de trollen in een goed daglicht worden gesteld. Volgens de sagen van Abjörnsen en Moe beschermen trollen mijnen en huizen, en vochten ze in het verleden in oorlogen zij aan zij met de Noren. Aan trollenkoningen, de geheimzinnige wijze leiders van het trollenvolk, worden vaak toverkrachten zoals kinetisme en waarzeggerij toegeschreven. Dat laatste aspect was voor ontwerper Ton van de Ven de inspiratiebron voor zijn uitbeelding van ‘De Trollenkoning’ in de Efteling als een oude, ietwat verwarde trol, die mensen vertelt wat ze van de toekomst kunnen verwachten.

Eén van de bekendste trollenverhalen is dat van "De Reisgenoot" van de Deense sprookjesschrijver Hans Christian Andersen, waarin de arme Johannes met behulp van zijn reisgezel, die over allerlei magische krachten beschikt, een prinses verslaat die als heks een bondgenootschap is aangegaan met een trol die in de bergen woont. Door zijn eenvoudige goedheid is hij de trol te slim af. De trol in het sprookje van Andersen woont in een spelonk en zit op een troon die door vier paardenskeletten met teugels van rode vuurspinnen wordt gedragen. De kussens om op te zitten zijn kleine, zwarte muisjes die elkaar in de staart bijten. De trol wordt hier afgedaan als een mannelijke heks en kan maar overwonnen worden door 'm het hoofd af te hakken.

Het sprookje in de Efteling
Toen de Trollenkoning in 1988 werd toegevoegd aan het Sprookjesbos was 't voor het eerst sinds de uitbreiding van het kasteel van ‘Doornroosje’ in 1981, toen de boze heks werd toegevoegd, dat het Sprookjesbos er een nieuwe bewoner bij kreeg (op de verplaatsing van ‘Ezeltje Strek Je’ van het Anton-Pieckplein naar het Herautenplein na). En wat voor een! Dit 2,6 miljoen gulden (1,2 miljoen euro) kostende sprookje werd geheel ontworpen door Ton van de Ven, die eerder een heleboel trollen tekende voor het boek "Noorse Volkssprookjes" (Omniboek, 1974) en dat later opnieuw zou doen voor zijn magnus opus, Droomvlucht.

In een holle boom zit de trollenkoning en voor die holle boom staat een ronde steen met daarop de twaalf tekens van de dierenriem. Bezoekers kunnen de wijzer op de steen op hun dierenriemteken zetten, waarna de bel weerklinkt, de gordijntjes in de holle boom opengaan, de Trollenkoning wakker wordt en zijn voorspelling voor dat sterrenteken onthult.

Het ontwerp van de Trollenkoning was een samenwerking van de Efteling (die voor de thematische en esthetische uitwerking zorgde), TNO (dat de techniek van de robot ontwierp) en Spitting Image (dat het gezicht van de Trollenkoning ontwierp en de bewegingen ervan coördineerde). De robot beschikt over 26 verschillende functies: wenkbrauwen, ogen, kaken, rug en polsen, hij kan ze allemaal bewegen, geholpen door een inwendige mechaniek van elektromotortjes, vertragers en potentiometers. De robot van de Trollenkoning hoort samen met die van Hugo van den Loonsche Duynen uit Villa Volta tot de meest geavanceerde animatronics van het park. In het artikel "De technische trol" uit TNO Kontakt, lees je alles over de techniek achter deze wonderlijke sprookjesfiguur. Helaas is een deel van het realisme van de bewegingen de laatste jaren weggestopt onder een te stug gezichtsmasker. Erg jammer.

De stem van de Trollenkoning werd ingesproken door de coördinator van het Trollenkoning-project, Peter van Ostade (die ook de muziek componeerde voor het Lavenlaar). Oorspronkelijk mompelde de Trollenkoning alleen maar onherkenbare klanken, maar aan het begin van de jaren negentig werden de klankbanden ge-update met nieuwe dialogen van de Trollenkoning, die nu ook af en toe een herkenbaar Nederlands woord laat vallen. Je vindt de Trollenkoning in het Sprookjesbos tussen ‘De Rode Schoentjes’ en ‘De Papegaai’. Een verhaal is officieel nooit aan de Trollenkoning vastgeknoopt; om die reden vind je 'm ook niet terug op de Efteling-sprookjes-CD's of in het Efteling-sprookjesboek (voor dat laatste is hij ook te recent). Wel kreeg de Trollenkoning de hoofdrol in het eerste sprookjesboek uit de vijfdelige reeks Efteling-sprookjes die in 1989 verscheen. In dit boek wordt verteld hoe de Trollenkoning verjaagd wordt uit het land van de trollen en in de Efteling terecht komt.